تعداد سازهای به کار رفته در یک گروه یا ارکستر و همینطور تعیین نوع سازها و تعداد و نوع خوانندهها، سازآرایی نام دارد. سازآرایی درحقیقت، همان آرایشی است که آهنگساز در ارکستر انجام میدهد تا به صداهای مورد نظر خود دست یابد. برای مثال وقتی قرار باشد مجری موسیقی بیش از یک نفر باشد، مسئلهی جدیدی پیش روی آهنگساز یا رهبر ارکستر قرار میگیرد. چگونه باید سازها را با هم هماهنگ کرد؟ چه سازهایی در کنار یکدیگر صدای بهتری میدهند؟ از نظر بسامدی کدام محدوده را کدام ساز باید بنوازد؟ شدت و ضعف صداها برای سازهای مختلف چگونه باید باشد؟ و... اینها پرسشهایی است که فن سازآرایی بدان میپردازد و بهترین ترکیب را برای اجرای یک آهنگ خاص پیشنهاد میدهد.
کلمات کلیدی:
آهنگهایی که فقط از یک یا چند ملودی پشت سر هم تشکیل شوند، موسیقی تکصدایی نام دارند. نمونهی بارز آن بسیاری از آهنگهای موسیقی ایرانی و سایر کشورهای همسایه است که تمام ساختار آهنگ را ملودی آن تشکیل میدهد. همچنین اغلب نوحهها و آواهای محلی، موسیقی تکصدایی به حساب میآیند.
کلمات کلیدی:
برعکس موسیقی تکصدایی این نوع موسیقی از چندین بخش همزمان تشکیل میشود. یعنی هم زمان به جای اینکه فقط صدای یک ملودی به گوش برسد، چندین ملودی با ریتم و فواصل متفاوت به گوش میرسند. ملودیهای هم زمان نه تنها مزاحم یکدیگر نیستند، بلکه به لحاظ هارمونی و هماهنگی به زیبایی یکدیگر کمک میکنند.
کلمات کلیدی:
وقتی مجری موسیقی از یک نفر بیشتر شد، به مجموعه آن ها، گروه میگویند. گروه موسیقی می تواند از 2 تا 15 نفر باشد. اگر تعداد از این بیشتر شود، به آن ارکستر میگویند. ارکستر ممکن است بیست نفره و یا دویست نفره باشد. فرقی هم نمیکند همهی اعضای آن نوازنده باشند یا خواننده و یا ترکیبی از این دو. ارکسترهای کمتر از سی نفر غالباً به ارکستر مجلسی معروف اند.
کلمات کلیدی:
وقتی تمام یک آهنگ بهطور کامل با صدای انسان بوجود آید، آن را موسیقی آوازی میگویند. موسیقی آوازی ممکن است با همراهی یک یا چند ساز، ارائه شود.
کلمات کلیدی:
چنانچه دستگاه تولید اصوات موسیقایی، حنجرهی انسان باشد، به صدای بدست آمده، آواز میگویند و مهم نیست که صدای انسان با چه زبان و یا چه واژههایی به گوش برسد. فقط باید صداها موسیقایی باشند.
کلمات کلیدی:
اگر یک آهنگ از ابتدا تا انتها فقط با صدای سازهای مختلف شنیده شود، به آن موسیقی سازی میگویند. یعنی موسیقیای که محتوایش را فقط با صدای ساز بیان میکند.
کلمات کلیدی:
ابزاری که بتواند صداهای موسیقایی تولید کند، ساز نام دارد. سازها بهطور معمول توسط انسان به صدا درمیآیند مگر اینکه از نوع الکترونیک و خودکار باشند. تاکنون هزاران ساز مختلف توسط بشر ساخته شدهاند ولی امروز تعداد خیلی کمتری از این تعداد رایج است. سازها دارای اشکال و صداهای بسیار متنوعی هستند. فرهنگهای مختلف متناسب با سلایق خود، برخی از سازها را بیشتر مورد توجه قرار میدهند. اما خارج از دستهبندی های فرهنگی، تمام سازهای جهان امروز را به سه گروه اصلی میتوان تقسیم کرد. الف ـ سازهای بادی که با دمیدن هوا در یک لوله صدا میدهند، مثل نی، سرنا، فلوت و... ب ـ سازهای زهی که با لرزش یک زه یا سیم به صدا درمیآیند، مانند تار، سهتار، کمانچه، ویولون و... ج ـ سازهای کوبهای که با کوبیدن دست یا چوب بر سطح آنها صدا میدهند، مثل دف، تنبک، دایره و...
کلمات کلیدی:
یک نت موسیقی به تنهایی ارزشی ندارد و نمیتواند آهنگ جالبی ایجاد کند. هرچقدر هم این نت خوشصدا باشد، دلیلی نداردکه موسیقی نامیده شود. برای مثال تصور کنید از یک بازیکن بسیار توانای فوتبال بخواهیم به تنهایی با یازده نفر حریف مقابل مسابقه بدهد و نه تنها از آنها گل نخورد، بلکه چون بازیکن برجستهای است، چند گل هم به دروازهی حریف وارد کند! البته طرح چنین مثالی، یک شوخی است. زیرا شما میدانید یک بازیکن هرچقدر هم توانا باشد، نمیتواند در مقابل یازده نفر بازی کند و نتایج خوبی هم به دست آورد. بنابراین نتیجه مطلوب زمانی حاصل میشود که در مقابل بازیکنان حریف، یازده نفر بازیکن حرفهای قرار گیرند. نتهای موسیقی هم وقتی دست به دست هم بدهند، میتوانند آهنگ زیبایی را ایجاد نمایند. مشروط بر آنکه در یک ارتباط منظم و منطقی با هم باشند. نمیتوانیم چند نت را بدون هیچ معیاری کنار هم قرار دهیم و انتظار داشته باشیم آهنگ زیبایی خلق شود که اگر چنین بود نه تنها همهی انسانها بلکه رایانهها و حتی حیوانات هم آهنگ میساختند! پرسش: معیار منطقی برای تشکیل آهنگ زیبا یا ملودی چیست؟ ملودی چشم و چراغ هر قطعهی موسیقی است و سهم آن در بیان مطلب از دیگر اجزاء آهنگ (ریتم و هارمونی) بیشتر است. به همین دلیل نتهای یک ملودی باید طوری تنظیم شوند که در مجموع بیانگر یک موضوع و یا احساس خاصی باشند، مثل غم، شادی، ترس، عشق، نفرت، شوخی، قدرت، تفکر، تعجب، بندگی، آوارگی، حماسه، شجاعت و... به همین منظور یک ملودی باید چند مشخصه را داشته باشد تا معنی خاصی را بدهد. 1ـ نت آغازین با نت پایانی معمولاً همنام است. یعنی با همان نتی که آغاز می شود، به همان نت هم پایان می گیرد. گاه نت پایان می تواند یک نت هماهنگ با نت آغازین باشد. با نت آغازین یک فاصلهی ملایم و خوشایند بسازد. 2ـ فواصل بین نتهای ملودی از یک دانگ معینی باید تبعیت کند. 3ـ کشش زمانی نتهای ملودی باید در ارتباط با هم دارای تناسب زمانی باشند. برای مثال یک نت کوتاه و یک نت بسیار بلند، نمیتوانند تشکیل یک ملودی را بدهند، اگرچه بخشی از موسیقی به حساب میآیند. شکل (59)
4ـ یکی دیگر از خصوصیات ملودی، نفوذ در حافظه انسان است، به طوری که شنونده پس از مدتی میتواند همان ملودی را بازخوانی کند. اما اگر یک قطعه آهنگ، حالت ملودیک نداشته باشد و یا جاذبه آن ضعیف باشد، خیلی زود از حافظه انسان پاک میشود. ملودی هرچه گیرا تر باشد، خیلی راحت و سریع در مغز شنونده ثبت میشود و برای همین است که آهنگهای زیبا با گذر زمان همچنان در ذهن مردم باقی میمانند. یک ملودی گاهی تمام یک قطعهی موسیقی را تشکیل میدهد، نظیر بسیاری از آهنگهای شرقی ازجمله آهنگهای ایرانی و گاهی فقط بخشی از یک قطعه به حساب میآید. نظیر بسیاری از آهنگهای غربی که در آنها علاوه بر ملودی، بخش هارمونی هم حضور دارد و نقش ویژهی خود را ایفا میکند
کلمات کلیدی:
به دو گونه است که وقتی روی یک نت قرار بگیرد، اشاره ای خیلی تند به نت پایین تر و یا نت بالاتر می کند و باز به نت اصلی برمی گردد. اگر اشاره به بالا باشد، گزش فوقانی و اگر به پایین باشد، گزش تحتانی گویند، شکل 49. اگر علاوه بر علامت گزش، روی آن علامت های، b یا # قرار بگیرد، به معنی آن است که نت مورد اشاره در گزش می باید بمل یا دیز باشد.
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.